Trong không khí cả nước kỷ niệm 54 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh (1969 - 2023) và kỷ niệm 78 năm Cách mạng tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2023), Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2023). Sáng ngày 05/9/2023 (nhằm ngày 21/7 năm Quý Mão), ngày giỗ lần thứ 54 của Bác Hồ kính yêu theo văn hoá truyền thống của người Việt Nam, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh – chi nhánh TP. Hồ Chí Minh, Đoàn Đại biểu Thành ủy - Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân - Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh do Đồng chí Nguyễn Văn Nên, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh làm trưởng đoàn đến kính viếng Bác, kính dâng lên Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại những nén hương thơm và những đóa hoa tươi thắm để tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến công lao và đức hy sinh quên mình vì dân, vì nước của Bác - Người đã hiến dâng cả cuộc đời mình cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Cùng dự buổi Lễ có các đồng chí: Đồng chí Phan Văn Mãi, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh; Đồng chí Nguyễn Thị Lệ, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh; Đồng chí Nguyễn Hồ Hải, Phó Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh; Đồng chí Trần Kim Yến, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh.

Sau Lễ dâng hoa, dâng hương Đoàn đại biểu tham quan trưng bày chuyên đề: “Nhật ký trong tù - Bảo vật quốc gia”. Triễn lãm chào mừng 78 năm ngày Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam (02/9/1890 – 02/9/2023) và kỷ niệm 80 năm ra đời tác phẩm Nhật ký trong tù (1943 – 2023) - một trong năm tác phẩm của Bác Hồ được công nhận là Bảo vật quốc gia (2012).

Chủ tịch Hồ Chí Minh – Anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất. Sinh thời, Người chưa bao giờ tự nhận mình là nhà báo, nhà văn, nhà thơ chuyên nghiệp, mà chỉ tự nhận mình là một nhà cách mạng chân chính, mọi hoạt động trên lĩnh vực văn hóa, văn nghệ là công cụ để phục vụ cho sự nghiệp cách mạng nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người. Trong quá trình hoạt động cách mạng, Người đã để lại một kho tàng thơ văn vô cùng phong phú, bao gồm các tác phẩm chính luận, báo chí, văn chương, thi ca… Chủ tịch Hồ Chí Minh là một nhà thơ lớn, nhưng trong Nhật ký trong tù Người lại viết:

“Ngâm thơ ta vốn không ham

Nhưng vì trong ngục biết làm chi đây

Ngày dài ngâm ngợi cho khuây

Vừa ngâm vừa đợi đến ngày tự do”

Nhật ký trong tù là tập thơ chữ Hán của Chủ tịch Hồ Chí Minh viết trong những ngày Người bị chính quyền địa phương của Tưởng Giới Thạch bắt giam trái phép từ tháng 8/1942 đến tháng 9/1943 khi Người đi công tác sang Trung Quốc. Đây là một văn kiện lịch sử quan trọng đồng thời là một tác phẩm văn học lớn thể hiện tư tưởng, tình cảm của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Nhật ký trong tù không chỉ ghi lại những cảnh sinh hoạt trong tù, mà khách quan còn có ý nghĩa tố cáo chế độ nhà tù vô nhân đạo của chính quyền Tưởng Giới Thạch, nên về thời gian sáng tác, ở đầu cuốn sổ tác giả cố tình viết chệch đi 10 năm: 29/8/1932 – 10/9/1933; nhưng cuối cuốn sổ, trên chữ “hoàn” (hết), tác giả đã ghi rõ: 29/8/1942 – 10/9/1943.

Chuyên đề “Nhật ký trong tù – Bảo vật Quốc gia” với gần 180 tư liệu, hình ảnh, hiện vật trưng bày với 3 chủ đề:

1. Hồ Chí Minh - Danh nhân văn hóa;

2. Nhật ký trong tù – Bảo vật Quốc gia;

3. Nhật ký trong tù – Lan tỏa những giá trị tư tưởng, nhân văn.

Trưng bày giới thiệu đến công chúng về nguồn gốc ra đời của tác phẩm; bản chụp bút tích, 133 bài thơ và các trang ghi chép trong Nhật ký trong tù. Đặc biệt trong 80 năm sau khi ra đời, tác phẩm Nhật ký trong tù luôn là nguồn cảm hứng không chỉ của những nhà nghiên cứu, mà còn của những văn nghệ sỹ Việt Nam và thế giới, trong đó có nghệ thuật thư pháp và thơ ca.

Trưng bày sẽ giúp công chúng có thêm cơ hội để thưởng lãm, tìm hiểu một cách có hệ thống, toàn diện vẻ đẹp tư tưởng và nghệ thuật của tác phẩm Nhật ký trong tù, từng câu chữ ẩn chứa sức sống mãnh liệt của Người trong tù đày gian khổ, hy sinh, thấm sâu và lan tỏa những giá trị lịch sử, văn hóa và nhân văn cao cả, góp phần đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức phong cách Hồ Chí Minh trong cán bộ, chiến sỹ, các tầng lớp Nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ trong giai đoạn hiện nay.